عکس‌های مارتین فرانک؛ دوربین مثل مرز است

«عکاسی لزوماً یک دروغ نیست، اما حقیقت هم نیست. باید آماده استقبال از غیرمنتظره بود.»

این جمله‌ای از مارتین فرانک، عکاس زن بلژیکی است که در بدو ورود به نمایشگاه مرور آثارش (رتروسپکتیو) به چشم می‌خورد. نمایشگاه عکس مارتین فرانک، این روزها در موزه الیزه در حاشیه دریاچه لمان در شهر لوزان سوئیس در حال برگزاری است.

ورودی نمایشگاه آثار مارتین فرانک

موزه الیزه در شهر لوزان میزبان آثار مارتین فرانک است

​در این نمایشگاه ۱۴۰ قطعه عکس سیاه و سفید از این هنرمند فقید به نمایش درآمده که نمایش عمومی برخی از آنها، برای اولین بار است. همچنین بخش عمده آثار این نمایشگاه، عکس‌هایی است که مارتین فرانک خود در زمان حیاتش آنها را انتخاب کرده بود.

برگزاری چنین نمایشگاهی در بخش فرانسوی‌زبان سوئیس، نشان‌دهنده رابطه مارتین فرانک با این کشور است؛ مادر مارتین سوئیسی‌تبار بود و اکنون نیز دختر برادر این عکاس، رئیس موزه الیزه شهر لوزان است.

ترتیب بخش‌های مختلف نمایشگاه عکس‌ مارتین فرانک بر اساس وقایع زندگی اوست، زندگی‌ای که برخلاف خاصیت خود عکس، هرگز لحظه‌ای از حرکت نایستاد.

از تولد تا سفر به شرق

«از روز تولد تا لحظه مرگ، زندگی یک انقلاب بی‌وقفه است. هیچ‌چیز همیشگی نیست و سخت‌ترین کار، پذیرفتن تغییر خود است، تغییر اطراف خود، تغییر دیگران، و زیباترین واقعه، حرکت از خود برای شناخت خویش و عبور از خویشتن است.»

مارتین فرانک در نمایشگاه آثاری از همسرش کارتیه-برسون در نیویورک در بهار ۲۰۱۰

مارتین فرانک که هشتاد و یک سال پیش، در دوم آوریل ۱۹۳۸ در شهر آنتورپ بلژیک به دنیا آمد، اما در آمریکا و بریتانیا بزرگ شد و تحصیلات ابتدایی‌اش را گذراند.

هجده ساله بود که برای تحصیلات دانشگاهی در رشته تاریخ هنر به مادرید رفت.

دو سال بعد، در ۱۹۵۸، وارد مدرسه عالی لوور پاریس شد و رساله‌ای با عنوان «مجسمه و کوبیسم: ۱۹۰۷– ۱۹۱۵» نوشت. در همین مدرسه بود که با آریان منوشکین، کارگردان تئاتر زن فرانسوی آشنا شد.

در ۱۹۶۳، وقتی بیست و پنج ساله بود، کار عکاسی را در سفری به شرق همراه با آریان منوشکین آغاز کرد: «عکاسی به طور تصادفی در زندگی من پیدا شد. من ویزای چین گرفتم و پسرعمویم دوربین لایکا (Leica) خود را به من قرض داد و گفت که فرصت خوبی برای عکاسی است و باید برایش از چین عکس بیاورم.»

اما این تجربه تصادفی در زمینه عکاسی، او را وارد دنیای حرفه‌ای عکاسی کرد: «وقتی سفر طولانی به شرق را آغاز کردم، تصور نمی‌کردم که روزی عکاس شوم. من فقط به دنبال کشف جهان و کشف خودم بودم.»

مارتین فرانک در بازگشت به پاریس در ۱۹۶۴، عکس‌هایی را که در سفر شرق گرفته بود، به سردبیران نشریه آمریکایی لایف نشان داد و آنها پیشنهاد همکاری او را پذیرفتند: «حس کردم راهم را یافتم... باید خیلی کار می‌کردم، باید عکاس می‌شدم.»

گزارش تصویری:

تصاویری از نمایشگاه عکس‌های مارتین فرانک در موزه الیزه لوزان

​از دستیاری تا پیشگامی

این هنرمند پیش از آنکه به طور مستقل به کار عکاسی بپردازد، دستیار الیوت الیسوفون عکاس خبری مشهور آمریکایی و جون میلی (Gjon Mili) عکاس آمریکایی آلبانیایی‌تبار بود.

اندک اندک گزارش‌های خبری و پرتره‌های مارتین فرانک علاوه بر مجله لایف، در نشریه‌های دیگر مثل «فرچون»، «نیویورک تایمز» و «وگ» به چاپ رسید.

او همزمان به عنوان عکاس در سالن «تئاتر دو سولی» پاریس نیز کار می‌کرد، سالنی که مدیریت آن بر عهده آریان منوشکین بود. همچنین به دلیل علاقه‌ای که به عکاسی پرتره داشت، با هنرمندان و نویسندگان بزرگی مثل میشل فوکو، فیلسوف فرانسوی رابطه دوستانه برقرار کرد.

اما سال ۱۹۶۶، آشنایی مارتین فرانک با هانری کارتیه برسون، عکاس فرانسوی که دقیقاً سی سال از او بزرگتر بود، سرنوشت‌ساز بود، زیرا این آشنایی چهار سال بعد، به ازدواج انجامید.

زندگی کنار هانری کارتیه برسون، برای مارتین فرانک آموزنده بود؛ از جمله موجب شد که هنر عکاسی او متأثر از «عکاسی لحظه‌ای و خیابانی» شود که هانری کارتیه برسون در آن استاد بود.

در کنار همسرش کارتیه-برسون در نمایشگاه آثارش در ونیز در بهار ۱۹۹۹

در همان سال‌ها بود که با پی‌یر دو فونوآ، عکاس فرانسوی آشنا شد که نفوذ بسیاری در دنیای عکاسی زمان خود داشت. پی‌یر دو فونوآ عکس‌های مارتین فرانک را در گالری خود در پاریس به نمایش درآورد و سال ۱۹۷۰ همراه با او یک آژانس عکس به نام «وو» را تأسیس کرد؛ آژانسی که پس از خروج پی‌یر دو فونوآ به «ویوا» تغییر نام یافت.

چند سال بعد، مارتین فرانک اولین کتاب عکس خود را در ۱۹۷۶ از سوی یک انتشاراتی در پاریس منتشر کرد و یک سال بعد، زمانی که مرکز ملی هنر و فرهنگ ژرژ پمپیدو در پاریس گشایش یافت، عکس‌های مارتین فرانک از محله بُبور پاریس در این مرکز به نمایش درآمد.

مارتین فرانک حالا دیگر اواخر دهه ۱۹۷۰ جایگاه خود را به عنوان یکی از پیشگامان عکاسی گزارشی تثبیت کرده بود، دوره‌ای که کمتر زنی در این عرصه فعال بود.

این عکاس در سال ۱۹۸۰ به آژانس عکس مگنوم پیوست. در همین سال‌ها بود که نمایشگاه‌هایی از او در کشورهای مختلف جهان، از آمریکای شمالی و جنوبی و اروپا گرفته تا آسیا و ژاپن برگزار کرد.

مارتین فرانک کم کم فعالیت خود را بر حوزه زنان متمرکز کرد. همچنین در دهه ۱۹۹۰، عکس‌های او از اقلیت گیلیک‌ ایرلند تحسین بسیاری برانگیخت. چند سال بعد، مستندی درباره بازگشت او به ایرلند ساخته شد.

همزمان نیز در این سال‌ها، کتاب‌های عکس او یکی پس از دیگری منتشر می‌شد.

در سال ۲۰۰۲، به همراه همسر و دخترشان ملانی، «بنیاد هانری کارتیه برسون» را تأسیس کرد و دو سال بعد، پس از درگذشت شوهرش، ریاست آن را بر عهده گرفت.

در سال ۲۰۰۶ مدال افتخار فرانسه، «لژیون دونور» به این هنرمند اهدا شد. علاوه بر نمایشگاه‌هایی که هر سال از آثار او برگزار می‌شد، مجموعه‌ای از پرتره‌های مارتین فرانک از هنرمندان در سال ۲۰۱۲ در پاریس و نیویورک به نمایش درآمد.

این عکاس در بیستم نوامبر همان سال در پاریس درگذشت.

در نمایشگاهی در زوریخ در بهار ۲۰۰۵

​یک حس خوب، دلسوزی و تعهد

«برای عکاس شدن، باید یک چشم خوب داشت، و حس دلسوزی و تعهد.»

وقتی مارتین فرانک کار خود را به عنوان عکاس آغاز کرد، دنیای عکاسی تحت سیطره نگاه مردانه بود. او اما به ویژه با انتخاب موضوع‌های خاص برای عکاسی، مثل گزارش‌ درباره پیران در خانه سالمندان حسی تازه‌ای به هنر عکاسی بخشید.

هیچ چیز از سماجت و سرسختی او نمی‌کاست و او این سرسختی را با پیوستن به جنبش‌های فمینیستی و خلق گزارش‌های تصویری از آنها نشان داده است.

او همچنین زمانی که در آژانس معروف مگنوم بود، گزارش‌های متعددی را با مضامین انسان‌دوستانه خلق کرد: «لحظاتی هست که رنج و شکست انسانی شما را می‌آزارد و متوقفتان می‌کند.»

این نگاه انسانی مارتین فرانک به رویدادهای زندگی را می‌توان در عکس‌های او از کودکان، پرندگان، و حتی ابرها و موج‌های دریا دید.

مارتین فرانک احساساتش را با عکاسی از مناظر نیز بروز می‌داد. عکس‌هایی که در این زمینه از او باقی مانده، حاصل سفرهای مختلف عکاس است. این گونه عکاسی گویی برایش نوعی تعمق و مراقبت بود.

در واقع عکاسی منظره، بهترین نوع از عکاسی بود که با آن می‌توانست چرخ زمان لحظاتی متوقف کند: «همیشه بر اساس میل و نیازم از مناظر عکاسی کرده‌ام. این شیوه‌ مخالف عکاسی لحظه‌ای است. نوعی تمرین تمرکز بصری مقابل فضاهای ناشناخته.»

گاهی نیز برای او حاشیه‌ها مهم‌تر از اصل موضوع بودند. مارک دونادیو، منتقد هنری، درباره مارتین فرانک می‌گوید: «وقتی از او خواسته می‌شد از یک رویداد عکاسی کند، برای او آنچه در اطراف رویداد می‌گذشت به اندازه همان رویداد اهمیت داشت. مثلاً اگر می‌بایست از خاکسپاری ژنرال دوگل عکاسی کند، او بیشتر از خود تابوت و آدم‌های دور تابوت، از تماشاگران پشت میله‌ها عکاسی می‌کرد.»

همچنین مفهوم «آزادی» نقشی کلیدی در آثار مارتین فرانک دارد.

اساساً او برای به دست آوردن همین آزادی بود که به کار عکاسی روی آورد، و برای «آزادی خلاقیت» بود که همراه با همسرش بنیادی را تأسیس کرد: «دوربین مثل مرز است، زمانی به آن طرف می‌رویم که خودمان را این طرف دوربین ناگهان فراموش کنیم.»

16th International Photography Contest The Rotary Club of Adana

16th International Photography Contest The Rotary Club of Adana

باشگاه عکاسی آدانا داوری شانزدهمین مسابقه ی بین المللی عکاسی خود را در شهر آدانای ترکیه برگزار نمود،موضوع این مسابقه ( بدون خط و مرز)  بود.این  موضوع شعار سال 2019کلوپ عکاسی روتاری آدانا اعلام شده که نشان دهنده ی توانایی افکار در به چالش کشیدن مرز ها برای رسیدن به یک زیبایی بصری و متحد کردن اندیشه هاست. در این مسابقه استفاده از تنوع نامحدود تکنیک های عکاسی بعنوان یک ابزار فکری بیانی و ارائه ی جدیدی ازتکنیک های گذشته از انتظارات برگزار کننده بوده است. . در این دوره عکاسان ۳۶ کشوربا ارائه ی بیش از ۱۷۰۰ اثر به رقابت پرداختند . داوری این نمایشگاه با ترکیبی از عکاسانی از کشورهای، ترکیه ، ایران و کرواسی (رها بیلر، سیفی آکتان ،تیمورتاش اونان ، ابراهیم بهرامی واستانکو ابدزیک) در آکادمی هنر آلتینوران  انجام شد . درمراسم شروع داوری هلوک اویگار  رئیس و بنیانگذار فرهنگستان هنر ، تانسوهشتورک رییس آکادمی هنر آلتینوران ، نماینده ی فدراسیون بین المللی هنر عکاسی ( فیاپ ) و تنی چنداز اعضای انجمن عکاسی آدانا حضور داشتند. در ایام برگزاری داوری این مسابقه ورک شاپ هایی نیز توسط داوران در انجمن عکاسی مرسین و آکادمی هنر آلتینوران انجام گردید. نمایش آثار برتر و اهدای جوایز  درروز چهارم آوریل در شهر آدانای ترکیه برگزار خواهد 

درخشش عکاسان ایرانی در نمایشگاه بین المللی عکاسی اونیکس رومانی

Onyx International Exhibition of Photography 2019

عکاسان ایرانی در سومین نمایشگاه بین المللی عکاسی اونیکس  رومانی خوش درخشیدند.
سیزده اثر هنری عکاسی از ۵ عکاس خراسانی مورد  توجه هیئت داوری سومین نمایشگاه بین المللی  هنر عکاسی "اونیکس" کشور  رومانی قرار گرفت  و به این نمایشگاه راه یافت این اثار متعلق به  بیتا فاضل،  سید مهدی امیری، ندا صیامی، الیاس جمشیدی جامی و ابراهیم بهرامی از اعضای موسسه تحقیقات و مطالعات عکاسی آبگینه هستند.
     این نمایشگاه توسط انجمن عکاسی رومانی و با حمایت  انجمن عکاسی آمریکا  PSA ،انجمن بین المللی تصویر ICS  و اتحادیه جهانی عکاسی GPU  در ۵ بخش عکس های رنگی ، سیاه و سفید ، مسافرتی ، مردم و طبیعت ، سازمان دهی وبرگزار می شود .
طبق آمار ارائه شده توسط دبیرخانه ی این نمایشگاه  تعداد  8559 اثر از 1381 عکاس از 62 کشور جهان  در این رقابت بین المللی شرکت داشته اند.
آثار برگزیده ی نمایشگاه نیر در اردیبهشت ماه سال جاری در خانه فرهنگ کامپینای کشور رومانی در معرض نمایش عموم قرار خواهد گرفت . عکسهای برگزیده این نمایشگاه در سایت جشنواره به آدرس
http://www.campinaexhibitions.net/onyx
 توسط برگزار کننده منتشر شده است .

برپایی دومین نمایشگاه عکاسی ندا صیامی در رومانی

برپایی دومین نمایشگاه عکاسی ندا صیامی در رومانی

دومین نمایشگاه عکاسی ، عکاس جوان مشهدی در گالری هنر میلیتاری شهر کرایو وا رومانی در ۲۵ پنجم مارس ۲۰۱۹ افتتاح گردید .
این نمایشگاه دربرگیرنده ی یکصد اثر با موضوعات کودک ، خانواده و عکس های سفری است .وی  هم اکنون مدیر استودیو ندا در مشهد و مدیر بخش بین الملل موسسه تحقیقات و مطالعات عکاسی آبگینه نیز می باشد.

Astăzi, 25 martie 2019, ora 19.00, în organizarea Fotoclubului „Mihai Dan-Călinescu”, la Galeriile de Artă ale Cercului Militar Craiova are loc vernisajul expoziției internaționale de fotografie a artistei Neda Siami, din Iran. Expoziția cuprinde aproape 100 de lucrări, îndeosebi color, și se axează pe trei tematici distincte: copilăria, familia și maternitatea, reportaje din Iran și India.

Născută în anul 1986, la Mashhad (Iran), Neda Siami este directorul Diviziei Internaționale ABGINEH – Institutul de Cercetări și Studii Fotografice, precum și director al „NEDA STUDIO”, studio profesional de fotografie pentru copii. Așa se face că majoritatea colecției expuse la Craiova prezintă copii de toate vârstele, în mai multe ipostaze și ambienturi, cu variate aranjamente și recuzite. „Autoarea este deosebit de sensibilă și atentă la detalii, înfățișând lumea minunată a copilăriei cu o acuratețe și o eleganță cum puțini autori au reușit”, spune col. (r.) Mircea Anghel, președintele Fotoclubului „Mihai Dan-Călinescu”.

O atenție la fel de mare o acordă artista familiei și maternității, surprinse în imagini fiind mame care își poartă cu dragoste sarcina și o arată cu delicatețe și duioșie. „Neda Siami este și un foarte fin observator al lumii înconjurătoare, dezvăluindu-ne detaliile de arhitectură specifice Indiei și Iranului, acordând o atenție deosebită încadrării ființei umane în aceste medii”, mai spune col. (r.) Mircea Anghel, invitând publicul să vadă această expoziție deosebită.

درخشش عکاسان زن ایرانی در نمایشگاه بین المللی زنان یوروفتو آرت در کشور رومانی

INTERNATIONAL PHOTOGRAPHY ART EXHIBITION  ”THE WOMAN 2019

درخشش عکاسان زن ایرانی در نمایشگاه بین المللی زنان یوروفتو آرت در کشور رومانی
انجمن بین المللی یورو فتو آرت ،‌به مناسبت روز جهانی زن ( ۸ مارس) نمایشگاهی از آثار عکاسان زن ۱۵ کشور جهان را در گالری هنر و موزه ی عکاسی  شهر Oradea در کشور رومانی افتتاح نمود .
در این نمایشگاه آثار 10عکاس  زن ایرانی(‌محبوبه باقری ،‌مهلا براتی ، مژگان کنعانی ، زکیه حسینی ،شیوا خادمی ، ندا صیامی ، نسرین شاه محمدی ،‌مینو صدیق ، نرجس نادری نژاد و سیمین رضوانی )در کنار آثار عکاسانی از دیگرکشورهای جهان به نمایش در می آید.
آثار این نمایشگاه با همکاری  سازمان های شریک EFA ، موسسه تحقیقات و مطالعات عکاسی آبگینه APSI، فدراسیون بین المللی هنر عکاسی FIAP , و مرکز فرهنگی چامپینا   ، سازماندهی و برگزار می شود.

بهترین عکس‌ های مسابقه عکاسی سونی در سال ۲۰۱۹

از بین تعداد بیشماری از عکس‌های ورودی، ده عکس فوق‌‌العاده به عنوان بهترین تک عکس‌ مسابقه عکاسی سونی در سال ۲۰۱۹ انتخاب شده‌اند. دسته‌بندی‌های متنوعی مانند حرکت، معکاری، عکاسی خیابانی، فرهنگ و پرتره گرافی، فضای کافی را در اختیار عکاس‌ها گذاشته است تا خلاقیت و مهارت فنی خودشان را به نمایش بگذارند.

یکی از برندگان بهترین تک عکس مسابقه عکاسی سونی امسال کریستی لی راجرز است که مقام اول دسته‌بندی حرکت را تصاحب کرد. اثر او با نام هارمونی، از مجموعه شگفتی‌های این عکاس انتخاب شده است. این تصاویر زیرآب شباهت زیادی به نقاشی‌های دراماتیک باروک دارند که با حرکت داینامیک پوشیده شده اند. امسال سه نفر از ده نفر برنده بهترین تک عکس مسابقه عکاسی سونی از فرانسه بوده‌اند. یکی از این سه عکاس، نیکولاس بویه بوده است که توانست با تصویر جذاب خودش از یک عروس ژاپنی با لباس سنتی، جایگاه اول را در دسته‌بندی مسافرت به دست بیاورد.
این عکاس‌ها باید تا ماه آپریل منتظر بمانند تا مشخص شود کدام یک از آن‌ها، به عنوان عکاس برتر سال در بخش اوپن دست خواهد یافت و جایزه ۵۰۰۰ دلاری این مسابقات را ازآن خود خواهد کرد. تصاویر این لیست بخشی از نمایشگاه عکاسی جهانی سونی خواهد بود که از ۱۸ آپریل تا ۶ می ۲۰۱۹ در سامرست هاوس لندن برگزار خواهد شد.

مرغ‌های ماهی‌خوار زیر آب، اثر تریسی لاند، دنیای طبیعی و حیات وحش – “در زمان سفر به شت‌لند، مهم‌ترین چیزی که می‌خواستم این بود که از مرغ‌های ماهی‌خوار در حال غذا خوردن زیر آب عکاسی کنم. عکاسی در دوردستترین سواحل شت‌لند انجام شده است. من برای طعمه از ماهی‌های مرده‌ای استفاده کرده‌ام که این مرغ‌های ماهی‌خوار معمولا برای تغذیه استفاده می‌کند. اینکه توانسته‌ام از اتفاقات زیرآب عکاسی کنم، تجربه باورنکردنی بود که من هیچوقت فراموش نمی‌کنم.”

تنه درختان، دریاچه آلدر، رودخانه نسکوالی، اورگون، اثر هال گیج، منظره – ” با پائین آمدن سطح آب به خاطر دریاچه مصنوعی آلدر که در پشت سد رودخانه نسکوالی واشنگتن ساخته شده است، تنه درختان در معرض دید قرار گرفته است.

پدیده‌های طبیعی و خلقت انسانی، اثر کارول پاریات، عکاسی خیابانی – این جنگل سنگی، در جنوب چین قرار دارد که توسط پروسه فرسایش ناشی از باد و باران شکل گرفته‌اند. در پس زمینه نیز کوه‌هایی را مشاهده می‌کنید که طی یک پروسه چند میلیون ساله شکل گرفته‌اند. در بین این دو، آسمان‌خراش‌هایی قرار گرفته‌اند در مدت زمان خیلی کمی ساخته شده‌اند. با این وجود و با توجه به فرم آن‌ها، سازه‌های سنگی که از زمین برخواسته‌اند، به نظر می‌رسد که یک دیالوگ صامت با سازه‌های دست بشر برقرار کرده‌اند.

خیمه شب بازی با استفاده از سایه، اثر پن جیان‌هوا، فرهنگ – “خیمه شب بازی با کمک سایه یکی از هنرهای مردمی باستانی است که سابقه آن به بیش از ۲۰۰۰ سال قبل در چین باز می‌گردد. عروسک گردان‌های روستا، در حیاط یک خانه سنگی برای اهالی روستا یک نمایش عروسکی اجرا می‌کنند.”

سربازها و رویاپردازها، اثر مارتین استرانکا، خلاقیت

گل فاوانی و برگ‌ها، اثر راچل ئی لام لای، اشیاء بی جان – ” با اینکه گل فاوانی خیلی زیبا است، ولی کاملا به برگ‌های سبزش وابسته است(ضرب المثل ژاپنی). شما هرچقدر با استعداد باشید، بدون کمک دیگران نمی‌توانید هیچ کاری را انجام دهید. این عکس یکی از کارهای هنری من با استفاده از رزین است. در این اثر، از رنگ دست‌ساز و رزین برای ثبت فرم‌های مایع و جامد استفاده شده است و ظاهر آن مانند یک باغ گل انتزاعی است. امیدوارم این اثر بتواند به همه یادآوری کند که فقط گیرنده نباشند و اهداکننده هم باشند.”

گریسون پری – تولد، اثر ریچارد آنست، پرتره‌گرافی – ” من برای ۵ سال با گریسون پری کار کرده‌ام و به او کمک کرده‌ام تا کمپین‌های مفهومی مختلفی برای فیلم‌های مستند اجتماعی او تولید کنیم. این مفهوم تولد با الهام از مادر خستگی ناپذیر و سوژه اصلی کودک طراحی شده است و تمام تصویر در داخل دوربین تهیه شده است.”

موج گرما، اثر فیلیپه سارفاتی، معماری – “کارمندان موزه قرن بیست و یک، در یک ظهر تابستانی، چمن‌ها را آبیاری می‌کنند.”

یک زن در لباس عروس، اثر نیکولاس بویه، مسافرت – ” یک زن با لباس سنتی شیروموکو که عروس‌ها در مراسم عروسی سنتی شینتو می‌پوشند.

هارمونی، اثر کریستی لی راجرز، حرکت – “این عکس که در زیر آب‌های هاوایی گرفته شده‌ است، بخشی از کلکسیون شگفتی‌های من است. چیزی که بیشترین کمک را به من کرد، این بود که من از بیرون آب هم دید داشتم. من به داخل آب نگاه می‌کردم و سطح استخر را مانند یک بوم نقاشی تصور می‌کردم. من از افکت‌های طبیعی مانند انکسار نور به همراه حرکت برای تغییر واقعیت استفاده می‌کردم. همچنین تمام تصاویر در شب گرفته شده‌اند تا بتوانم نور را کنترل کنم.”

موجودیت وهویت شهری در نگاه عکاسی/ ابراهیم بهرامی

     شهر بعنوان یکی از منابع الهام برای عکاسی است ،تنوع موضوعاتی که هم بر فرم های زیبایی شناسانه تاکید دارند و هم معنا ،در اغلب مولفه های شهری دیده می شود، و فرصتی را برای ثبت آثاری خلاقه بوجود می آورد .  هرچند زندگی امروز ما با شهر و فضاهای شهری عجین شده است ولی برای دیدن عمیق تر این موضوعات ، بایستی از شهر بعنوان سکونت گاهی که امروزه بعنوان مظهر زندگی نسل امروز شناخته می شود ، آگاهی بیشتری یابیم .

شهر، محلی با جغرافیا و جمعیتی متمرکز که دارای قابلیت های مهم اقتصادی ، سیاسی و فرهنگی است و بواسطه ی قرار گرفتن در شکل گیری تاریخی آن  ، در ساختار اجتماعی هر کشوری ،هویتی مشخص یافته است. شهرها سکونت گاههایی هستند که بطور مستقیم در آسایش و نیازهای روحی و فرهنگی جامعه نقش بسزایی دارند و خواسته های مشترک انسان و ویژگی های شهر نشینی را دارا هستند.

 از مهمترین مولفه های هویتی که یک شهر را بوجود می آورند ، می توان به موارد زیر اشاره کرد.

ساختارهای طبیعی شهری ( مانند مناظر ، گردشگاههای طبیعی، ارتفاعات و مناطق خوش آب و هوا)

 تاریخ ،فرهنگ و تمدن باستانی و مذهبی ( مانندآداب و رسوم و سنت های قومی و دینی )

 اماکن دیدنی ( مانند اماکن تاریخی ،علمی ، مذهبی ، فرهنگی و تفریحی )

  بافت و محیط شهری (وجود المان های شهری بعنوان آرایه های اندام وار شهری ، ‌وسائط نقلیه ، خیابانها ،مراکز خرید و گردشگاهها)

و مردم که رفتارهای فردی و اجتماعی آنان ، حضور در فعالیت های اجتماعی و رعایت فرهنگ و اصول شهر نشینی از شاخصه های زندگی اجتماعی امروز است.

 از جمله موضوعاتی که می تواند در عکاسی از محیط های شهری مهم و قابل توجه باشد، می توان به موارد زیر اشاره کرد:

چشم انداز شهر ها : که عکاسی از آنها مستلزم قرارگرفتن درزمان و مکان  و حتی فصول مختلف است. محل قرار گرفتن عکاس یا  پهباد ، زاویه دید مناسب و استفاده از تکنیک های نوردهی طولانی ، از مهمترین موارد تهیه  اینگونه عکس ها  هستند.

محیط و فضای عمومی شهری: از انجایی که شهر آیینه ی تمام نمای  شناخت و هویت یک جامعه نیز هست ، فضا های شهری  و عناصری که در زیبا سازی آن بکار برده شده ، برای عموم مردم تداعی کننده ی جنبه های مهم  فرهنگی تاریخی و علمی است واز مهمترین موضوعات شهری برای عکاسی است.

توسعه و عمران شهری : نگهداری ، توسعه و نوسازی  و بازسازی شهرها ازبرنامه ها و فعالیت های دائمی  مسئولین شهری است که بر اساس هویت های منطقه ای ، جغرافیایی و فرهنگی صورت می گیرد.

معماری : فرم یا(صورت پدیده)، عملکرد (‌استفاده ی کابردی ) و معنا  که برداشتی احساسی از نوع سازه است ، معماری را شکل میدهد و این بناها که در توسعه ی معماری شهری که بر اساس اصول معماری ، جغرافیایی ، فرهنگی و هویتی هر منطقه صورت میگیرد ، از موضوعات پرتنوع شهری هستند که میدان وسیعی  برای بروز خلاقیت های عکاسی بوجود می آورند.

فرهنگ اجتماعی: که زیر بنای هویت شهری است و شهر بدون آن بی روح وبی هویت است ، فرهنگ در این مناطق از ارزش های معنوی آن ناحیه نشات گرفته که شامل باورها و آداب و سنن است، مذهب و ریشه های علمی و ادبی است .

 

زندگی جاری مردم: حضور مردم بعنوان عناصری زنده ، موجودیت و هویت یک شهر را می سازند ، حضور آنان درمحیط های تفریحی ، عبادی، خیابانها و محیط های شهری ، اوقات فراغت و هر آنچه که در شهر می گذرد از موضوعات مهمی است که عکاسان می توانند ، آثاری با محتوای مستند اجتماعی ثبت کنند.

برای پدید آوردن هر اثر هنری، داشتن اطلاعاتی درباره ی موضوع ، و اندیشه ای برای پرداختن به عکس هایی با محتوایی فاخر و همچنین تسلط بر ابزارها ی عکاسی ، برای ثبت دقیق این موضوعات ،  ازمهمترین عواملی هستند که می توانند پشتوانه ای قوی برای ثبت عکس هایی جاودانه باشند.
این مطلب درکارگاه عکاسی  جشنواره (خانه ی بهار ) که نوسط انجمن عکاسی خراسان رضوی در تاریخ نهم اسفند ۱۳۹۷ برگزار شده بود ، ارائه گردیده است

جادوی عکاسی سیاه سفید/ ابراهیم بهرامی

   عکاسی می تواند برای دیدن و بیان در وجود خود ،

قدرت ایجاد کند و بدین سان زیبایی عظیم جهان را شهادت دهد.

 « انسل آدامز »

 

   انتخاب روش سیاه و سفید یک وسیله ی بیانی متفاوت است که عکاس می تواند به واسطه ی آن به خلاقیت های  نامحدودی دست بزند. وقتی لحظه ای به اسارت  یک عکس در می آید ، می میرد و از آن جهت که بی جان می شود و این جانِ واقعی دیگر هیچگاه به او بر نمی گردد، می توان  نشانه هایش را تنها  در عکس  باقی گذاشت.

تاریخ عکاسی چیزی جز عکاسی سیاه و سفید را به یاد عکاسان نمی آورد ، عکس های سیاه و سفید اگرچه نسبت به عکس های رنگی تجریدی تر هستند و عناصر در آنها خلاصه تر به نظر می رسند ، نگاه را بیشتر به سوی خود جلب می کنند.

این عکس ها انسان را به سوی دریافت عمیق یک اندوه و بازگشت و سیر به گذشته رهنمون می سازد ، هنرمند عکاس با ارائۀ یک اثر سیاه و سفید ،تمایل دارد فراتر از آنچه هست دنیا را بنگرد ،‌دنیایی که اصلا سیاه و سفید نیست . او می خواهد تعلق خاطری را که در ذهن دارد از طریق این پنجره به نمایش بگذارد.

علاوه بر این عکس های سیاه و سفید به عنوان زبان متداول عصر امروز و به دلیل تاثیر روانی که دارند ، حس قدرتمند تری در ایجاد ارتباط با گذشته ایجاد می کنند. و مخاطب را به دنیایی خیال انگیز و نوستالژیک می برند که شبیه به زندگی خودمان است و با نمایش احساساتمان، دنیای غریبی را تصویر می کند. عکس های سیاه و سفید به خاطر تاثیر قوی دراماتیک و روانی خود و فرم های عکاسانه ، با وجودی که به انتزاع نزدیک تر است ، آنچنان با بینش مردم عجین شده اند که  آنها این رنگ ها را در ذهن خود بازسازی می کنند و آنها را به دور از واقعیت و طبیعت آنها نمی بینند . در واقع می توان گفت عکس های سیاه و سفید نیمه انتزاعی اند چرا که هم به واقعیت موجود پرداخته اند وهم به دلیل حذف رنگ و ارائه ی آن به صورت تنالیته ای از ارزش های خاکستری ، از واقعیت منتزع شده اند .با این وجود این عکس ها، همچنان احساسِ واقعی بودن را در اذهان مخاطب ایجاد می کنند.

حذف رنگ از عکس ها ، کمک می کند نگاه ،معطوف ساختارهای فرم گرایانه شود.دامنه ی وسیع خاکستری ها در کنار سیاه و سفید ، در ایجاد فضاهای خیال انگیز و احساسی با قدرت بیشتری عمل می کند.

یک عکاس وقتی تلاش می کند  سیاه و سفید ببیند و عکاسی کند، در واقع به دنبال درک و کشف قدرت تاثیر گذاری تیره روشنی ها و فرم های عکاسانه است که در یک کادر قوام می یابد .

تاکید عکاس بر بافت ، حجم ، فرم ، اختلاف تباین بین سایه روشن ها ، نظام های هندسی و همچنین انسجام در جزییات عکس، از جمله عناصری است که ضرباهنگ یک عکس سیاه و سفید را تشکیل می دهد و علاوه بر اینکه نقشی اساسی در بیان زیبایی شناسیِ تصویر و کمک به مفهوم آن ایجاد می کند،تاثیر شگرفی بر بیان موضوع و هویت عکس دارد و نگاه مخاطب را به سوی خود جلب می کند.

در این بین ،گاهی عکاس تمایل دارد عناصر عکس را تا حد امکان خلاصه کند،تا به بیان خاصی برسد. در هنر مینیمال ، عکس های سیاه و سفید به خاطر تجریدی بودن رنگ و تاکید بر فرم های خلاصه شده از اهیمت ویژه ای برخوردار هستند ،‌چرا که عکاس تلاش می کند با ساده ترین عناصرِ قابل درک و نظم ساده ی درونی اینگونه عکس ها ،پیام و مفهوم خود را به بیننده منتقل نماید .

   با این وجود عکاسی سیاه و سفید همچنان به عنوان یک شاخه ی پرطرفدار عکاسی شناخته می شود . با وجود فناوری برتر عکاسی رنگی، بسیاری از عکاسان همچنان تمایل دارند به این روشِ عکاسی که مستقل و اسرار آمیز است ، دنیای خلاقانه ای را روبه روی خود بگشایند.